Dwukropek, zastosowanie dwukropka
Dwukropek to znak wyodrębniający część tekstu, którą poprzedza. W trakcie głośnego czytania na dwukropku należy zawiesić głos.
Kiedy stosujemy dwukropek? Jakie funkcje pełni dwukropek?
Dwukropek stosujemy, by wyodrębnić wyliczenie tytułów, pojęć, wyrazów, które w dalszej części tekstu są omawiane.
Wyodrębnianie wyliczenia pojedynczego przedmiotu za pomocą dwukropka np.
Termin: buduar stanowi zapożyczenie.
Powieść: Dżuma jest parabolą.
Częściej pojedyncze pojęcie wyodrębnia się cudzysłowem np.
Termin „buduar" stanowi zapożyczenie.
Powieść „Dżuma" jest parabolą.
Często również pojedyncze pojęcie wyodrębnia się kursywą np.
Termin buduar stanowi zapożyczenie.
Powieść Dżuma jest parabolą.
Uwaga!
Nie należy łączyć dwóch sposobów wyodrębniania wyliczenia. Stosujemy albo dwukropek, albo cudzysłów, albo kursywę.
Wyliczenie szczegółów, jeśli jest ono pojęciem ogólnym np.
Części ciała to: ręka, noga, głowa.
W wyliczeniu szczegółów dwukropka nie stawia się, gdy:
- wyliczone są dwa elementy połączone spójnikiem „i" np.
Zwiedziłem Rymanów i Krynicę.
- wyliczenie nie jest poprzedzone pojęciem ogólnym np.
Zwiedziłem Rymanów, Krynicę, Szczawnicę, Kudowę.
Podmiot szeregowy, jeśli poprzedzony jest orzeczeniem w liczbie mnogiej (orzeczenie w liczbie pojedynczej czyni dwukropek zbędnym) np.
Do części ciała należą: ręka, noga, głowa.
Dwukropek stosujemy, by wyodrębnić cytat, przytoczenie
Można przytaczać cudze lub własne słowa.
Krótkie cytaty można zaczynać małą literą, ale jeśli cytaty dłuższe niż jedno zdanie należy zaczynać od wielkiej litery.
Cytowany po dwukropku tekst należy wyodrębnić na jeden z trzech sposobów:
- cudzysłowem
- kursywą
- myślnikiem
Dwukropek stosujemy, by wyodrębnić uzasadnienie np.
Wadą uzasadnienia bezpośredniego jest fakt, że może być ono złudne: bodźce, które docierają do naszego aparatu poznawczego mogą być niewyraźne, co utrudnia rozpoznanie ich źródła. (Wikipedia)
Dwukropek stosujemy w wyniku np.
Polska wygrała 2:0.
Dwukropek stosujemy, by wyodrębnić przydawkę rzeczowną np.
Jej priorytet: mistrzostwo świata, przysłaniał jej inne cele.
Dwukropek stosujemy, by wyodrębnić wyjaśnienie np.
Satyra prawdę mówi, względów się wyrzeka: wielbi urząd, czci króla, lecz sądzi człowieka. (Ignacy Krasicki)
Przypadki szczególne w zastosowaniu dwukropka
Dwukropek po m.in.
Dwukropka nie stosuje się po skrócie m.in.
Można (ale nie trzeba) go wstawić, jeśli wyliczenie składa się z większej liczby przykładów lub w przypadku listy numerowanej.
Dwukropek po np.
Dwukropka nie stosuje się po skrócie np.
Można (ale nie trzeba) go wstawić, jeśli wyliczenie składa się z większej liczby przykładów lub w przypadku listy numerowanej, ale nie trzeba.